ماساژ با ژل اسطوخودوس و ژل پیروکسیکام پس از ورزش

عنوان اصلی: مقایسه اثر ماساژ با ژل اسطوخودوس و ژل پیروکسیکام بر درد عضلانی ناشی از ورزش

چکیده

اهداف

کوفتگی و درد عضلانی یکی از عوارض شایع و معمول ناشی از فعالیت جسمانی شدید است. پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثر ماساژ با ژل اسطوخودوس و ژل پیروکسیکام بر درد عضلانی ناشی از ورزش در دانشجویان پسر دانشگاه علوم پزشکی گناباد صورت گرفته است.‌

مواد و روشها

این مطالعه نیمه تجربی روی 75 دانشجوی پسر دانشگاه علوم پزشکی گناباد در سال 1397 انجام شد. نمونه‌ها به طور تصادفی به سه گروه 25 نفری شامل گروه ماساژ با ژل اسطوخودوس، گروه ماساژ با ژل پیروکسیکام و گروه ماساژ با ژل دارونما تقسیم شدند. برنامه تمرینی به مدت 45 دقیقه شامل ده دقیقه گرم کردن و انجام حرکات کششی، سی دقیقه تمرینات و نرمشهای اصلی و پنج دقیقه سرد کردن بود. ابزار پژوهش چک لیست و پرسشنامه سنجش ذهنی درد تالوگ بود.

نمونه‌های پژوهش

پرسشنامه درد تالوگ را پس از اتمام تمرین و نیز پس از انجام ماساژ تکمیل کردند. جهت تجزیه و تحلیل دادهها در آمار توصیفی از میانگین و انحراف معیار و در آمار تحلیلی در دادههای با توزیع نرمال از آزمونهای تی زوجی و ‌ANOVA‌ و در دادههای با توزیع غیرنرمال از آزمونهای ویل کاکسون و کروسکال والیس استفاده شد. در تمامی آزمونها سطح معناداری 0/05 و کمتر در نظر گرفته شد.‌

یافته‌ها

نتایج نشان داد درد عضلانی ناشی از ورزش در هر سه گروه بعد از ماساژ در مقایسه با قبل از ماساژ به طور معنیداری کاهش یافته است. (P>0/001) نتایج آزمون کروسکال والیس نشان داد اختالف درد عضلانی قبل و بعد از ماساژ با سه ژل مورد استفاده با توجه به ‌P=0/002 از نظر آماری معنیدار است و ماساژ با ژل اسطوخودوس در مقایسه با گروههای پیروکسیکام و دارونما توانسته است کاهش بیشتری در درد عضلانی ایجاد کند.‌

نتیجه گیری

ماساژ با ژل اسطوخودوس در مقایسه با ژل پیروکسیکام و ژل دارونما می‌تواند روش بهتری برای کاهش درد عضلانی بعد از ورزش باشد.‌

مقدمه

ورزش عامل مهمی در کاهش خطر ابتلا به بسیاری از بیماری‌ها و مشکلات جسمی و روانی مانند اضطراب، افسردگی و افزایش اعتمادبه‌نفس و عزت نفس است [1]. فعالیت‌های ورزشی بر اساس شدت اجرا به دو نوع هوازی و بی‌هوازی تقسیم می‌شوند. تمرینات هوازی با شدتی کمتر از 70 درصد حداکثر ضربان قلب فرد انجام شده و معمولاً زمان اجرای آن بیش از دو دقیقه فعالیت مداوم است که هم به صورت تداومی و هم تناوبی انجام می‌شود و چربی‌سوزی و کاهش وزن از مهم‌ترین ویژگی‌های این نوع تمرین هستند.

اما تمریناتی که با شدتی بیشتر از 70 درصد حداکثر ضربان قلب فرد انجام شده و زمان اجرای آن کمتر از دو دقیقه است و معمولاً به صورت تناوبی انجام می‌شود، برای کم شدن تجمع اسید لاکتیک و تأخیر در بروز خستگی مؤثر هستند [2].

کوفتگی و درد عضلانی به عنوان یکی از رایج‌ترین صدمات ورزشی است که مستقل از سطح آمادگی جسمانی و به دفعات طی زندگی فرد اتفاق می‌افتد و با توجه به شدت و عوامل ایجادکننده آن به دو نوع حاد و تأخیری تقسیم می‌شود [3]. کوفتگی و درد حاد موقتی است و معمولاً چند دقیقه تا چند ساعت پس از فعالیت شدید بروز می‌کند و به همین دلیل به آن کوفتگی حاد می‌گویند. علت اصلی کوفتگی حاد را کم‌خونی موضعی، تجمع فراورده‌های سوخت‌وسازی (اسید لاکتیک و پتاسیم) دانسته‌اند [4].

درد تأخیری حدود هشت تا دوازده ساعت پس از ورزش شدید ایجاد می‌شود و 24 تا 48 ساعت بعد، به حداکثر میزان خود می‌رسد و سپس به‌تدریج کاهش می‌یابد و بعد از پنج تا هفت روز به طور کامل از بین می‌رود. به دنبال تمرینات ورزشی شدید و طولانی، آسیب‌های واردشده به غشای سلول‌های عضلانی موجب شروع واکنش‌های التهابی و رها شدن آنزیم‌هایی مانند لاکتات دهیدروژناز، کراتین کیناز و آسپارتات آمینو ترانسفراز می‌شود [3].

 یکی از روش‌های درمان کوفتگی و درد عضلانی، ماساژ است. ماساژ عبارت است از یک سری حرکات منظم، مرتب و اصولی که روی بافت‌های بدن به منظور اهداف خاصی به کار می‌رود. شاید یکی از پرکاربردترین فواید ماساژ، کاهش درد باشد؛ زیرا ماساژ از یک طرف با اثر افزایش گردش خون موجب خروج مواد زاید از بافت‌ها می‌شود و از طرف دیگر باعث بالا رفتن آستانه درد گیرنده‌های عصبی می‌شود و حساسیت گیرنده‌های درد کاهش می‌یابد [5].

علاوه بر ماساژ درمانی از کشش‌درمانی، سرمادرمانی و داروهای مسکن ضدالتهاب غیراستروئیدی نیز جهت کاهش درد عضلانی ناشی از ورزش استفاده می‌شود [6].

پیروکسیکام یکی از مؤثرترین داروهای مسکن ضدالتهاب غیراستروئیدی است که معمولاً در درمان التهاب و دردهای ناشی از آرتریت روماتوئید (التهاب مفاصل)، استئوآرتریت (التهاب استخوانی) و درد حاد عضلانی استفاده می‌شود. از ژل موضعی پیروکسیکام در درمان التهاب موضعی و دردهای موضعی نیز کاربرد دارد [7].

کاربرد گیاهان دارویی به جای داروهای سنتتیک در سال‌های اخیر به دلیل عوارض جانبی اندک و تنوع ترکیبات مؤثر افزایش یافته است.

اسطوخودوس یکی از گیاهانی است که در طب سنتی مورد توجه قرار گرفته است. اسطوخودوس گیاهی است چندساله و همیشه‌سبز از تیره نعناعیان که دارای گل‌های آبی‌رنگ و بنفش و بسیار معطر است. نام علمی اسطوخودوس Lavandula angustifolia و نام انگلیسی این گیاه Lavander است [8]. اسطوخودوس بیش از چهل نوع ترکیب مختلف دارد که مهم‌ترین آن‌ها شامل لینالول، لینالیل استات، سینئول، نرول، بورنئول، اسیدبوتیریک، اسیدپروپیونیک، اسیدوالریک، لینالول آزاد، ژرامبول، تانل و فلاونوئیدها هستند [10، 9].

گیاه اسطوخودوس بر اکثر ارگان‌ها و سلول‌های بدن اثر می‌گذارد و دارای اثرات ضددردی و ضدالتهابی است [11-13]. اثرات ضددردی اسطوخودوس به خاطر وجود لینالول در آن در مطالعات متعددی مورد ارزیابی و تأیید قرار گرفته است [14]. ماساژ پشت با اسانس اسطوخودوس توانسته است به عنوان یکی از روش‌های غیردارویی بدون عوارض، مدت مرحله اول و دوم زایمان و شدت درد فاز فعال زایمان را کوتاه کند [15].

همچنین اسطوخودوس اثرات آنتی‌اکسیدانی [13]، ضداضطرابی [16]، ضدصرعی [17]، ضدافسردگی [18]، ضد بی‌خوابی [19]، کاهش میزان تحمل و وابستگی به مرفین [20]، ضدسرطانی [21]، تنظیم‌کنندگی سیستم ایمنی [22] و ضدقارچی [23] نیز دارد. هدف از این مطالعه مقایسه اثر ماساژ با ژل اسطوخودوس و ژل پیروکسیکام بر درد عضلانی ناشی از ورزش در دانشجویان پسر دانشگاه علوم‌پزشکی گناباد بود.

مواد و روش‌ها

در این مطالعه نیمه‌تجربی اطلاعات موردنظر برای اندازه‌گیری متغیرهای وابسته تحقیق از طریق پیش‌آزمون و پس‌آزمون جمع‌آوری و تأثیر متغیرهای مستقل بر متغیرهای وابسته در آزمودنی‌های تجربی بررسی شد. روش انتخاب، نمونه‌گیری در دسترس بود. ابتدا دانشجویان پسر دانشگاه علوم‌پزشکی گناباد که در نیم‌سال اول سال تحصیلی 1397-1398 درس تربیت‌بدنی عمومی 1 را انتخاب کرده بودند و معیارهای ورود به مطالعه را داشتند، با اخذ رضایت شخصی به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند.

معیارهای ورود در این مطالعه شامل داشتن رضایت شخصی و آگاهانه از طرح، سلامت جسمانی، عدم سابقه استعمال دخانیات، آلرژی و بیماری‌های زمینه‌ای، مصرف نکردن دارو و عدم سابقه ورزش حرفه‌ای بود. در ادامه نمونه‌های پژوهش به طور تصادفی به سه گروه 25 نفره شامل گروه دریافت‌کننده ماساژ با دارونما (ژل لوبریکانت)، گروه دریافت‌کننده ماساژ با اسطوخودوس (ژل موضعی 60 گرمی شرکت دارویی کیمیا شفا) و گروه دریافت‌کننده ماساژ با پیروکسیکام (ژل موضعی 60 گرمی 0/5 درصد شرکت دارویی رازک) تقسیم شدند.

تقسیم‌بندی گروه‌ها بدین‌صورت بود که هریک از نمونه‌ها یکی از سه گوی ساختگی که با عدد 1، 2 و 3 مشخص شده بود را به صورت قرعه‌کشی انتخاب می‌کرد و در گروه مربوطه قرار می‌گرفت (شماره 1 درگروه ماساژ با اسطوخودوس، شماره 2 در گروه ماساژ با پیروکسیکام و شماره 3 در گروه ماساژ با دارو نما).

نمونه‌های پژوهش در سه روز مختلف از ایام هفته در برنامه تمرینی‌ای که توسط مربی تربیت‌بدنی طراحی شده بود شرکت کردند و به پرسش‌نامه درجه‌بندی ذهنی درد و کوفتگی عضلانی تالوگ قبل و بعد از ماساژ پاسخ دادند. برنامه تمرینی شامل ده تا پانزده دقیقه اول جهت گرم کردن (حرکات کششی) سی تا چهل دقیقه فعالیت اصلی (تمرینات و نرمش‌های قدرتی و استقامتی) و ده دقیقه سرد کردن (حرکات کششی و تمرینات سبک) بود.

سپس آزمون‌شونده‌ها در هر سه گروه بلافاصله زیر نظر ماساژور قبل از شروع مطالعه توسط ماساژور آموزش‌های لازم در مورد نحوه صحیح ماساژ به آزمون‌شونده‌ها داده شده بود به مدت ده تا بیست دقیقه جهت کاهش درد عضلانی خود را ماساژ دادند. روش ماساژ در این پژوهش از نوع کلاسیک بود که روی عضلات بزرگ بدن به‌ویژه عضلات پایین‌تنه از جمله چهارسر ران، ساق پا، دوقلو و همسترینگ به دلیل اینکه احساس درد و خستگی در این عضلات بیشتر است، انجام گرفت. در این ماساژ سه روش بالا و پایین رفتن، مالش دورانی و ضربه‌ای استفاده شد.

با توجه به تقسیم‌بندی سه گروه، پس از پایان تمرین ورزشی هر گروه از ژل مخصوص به خود به اندازه دو تا سه گرم (لایه نازک) در محل موردنظر مالیدند و با نظارت ماساژور، ماساژ را شروع کردند. در پایان ماساژ یک‌بار دیگر آزمون‌شونده‌ها به پرسش‌نامه درد تالوگ پاسخ دادند. این پرسش‌نامه از صفر تا 6 درجه‌بندی شده است که آزمون‌شوندگان برای شرح و توصیف درد خود از آن استفاده کردند (صفر= فقدان کامل درد، 1= احساس گنگ و نامعلومی از درد، 2= درد سبک و مداوم، 3= درد بیشتر از درد سبک و قبلی، 4= درد رنجش‌آور، 5= درد شدید و 6= درد غیرقابل تحمل که می‌تواند از کوفتگی آسیب عضلانی ناشی شود).

این پرسش‌نامه در مطالعه عارفی‌نیا مورد استفاده قرار گرفته که مؤید روایی و پایایی پرسش‌نامه است. سپس نتایج تحقیق با استفاده از روش‌های آماری توصیفی و تحلیلی تجزیه و تحلیل شدند.

تحلیل آماری

در این مطالعه برای آنالیز داده‌ها از نرم‌افزار SPSS نسخه 22 استفاده شد. پس از بررسی صحت داده‌های واردشده، در بخش توصیف نتایج، برای متغیرهای کمی از شاخص‌های مرکزی (میانگین) و پراکندگی (انحراف معیار) استفاده شد و برای توصیف متغیرهای کیفی نیز از فراوانی و درصد فراوانی استفاده شد. در آنالیز تحلیلی برای مقایسه متغیرهای وزن، قد و نمایه توده بدنی در سه گروه اسطوخودوس، پیروکسیکام و دارونما به علت نرمال بودن توزیع متغیرها از آزمون ANOVA و در متغیر سن به علت نرمال نبودن توزیع متغیر از آزمون کروسکال والیس استفاده شد.

برای مقایسه متغیر درد قبل و بعد از مداخله در سه گروه اسطوخودوس، پیروکسیکام و دارونما نیز از آزمون ویلکاکسون استفاده شد. همچنین برای مقایسه اثر ماساژ با ژل اسطوخودوس، ژل پیروکسیکام و ژل دارونما بر درد عضلانی از آزمون کروسکال والیس استفاده شد. تمامی آزمون‌ها P<0/05‌ عنوان سطح معنی‌داری در نظر گرفته شد.

یافته‌ها

در این مطالعه 75 نفر از دانشجویان پسر دانشگاه علوم‌پزشکی گناباد شرکت داشتند. میانگین و انحراف معیار سن، قد، وزن و نمایه توده بدنی شرکت‌کنندگان به ترتیب 0/96±19/36، 6/58±175/20، 11/40±72/99، 3/45±23/78 بود. متغیرهای جمعیت‌شناختی در سه گروه اسطوخودوس، پیروکسیکام و دارونما مورد مقایسه قرار گرفتند. نتایج نشان داد که متغیرهای قد (P=0/296)، وزن (P=0/791)، نمایه توده بدنی (P=0/840) و سن (P=0/261) بین سه گروه اختلاف آماری معنی‌داری ندارند.

درد عضلانی بعد از ماساژ با ژل اسطوخودوس کمتر از قبل از ماساژ بود که با توجه به 0/001>P، این اختلاف از نظر آماری معنی‌دار بود. درد عضلانی بعد از ماساژ با پیروکسیکام کمتر از قبل از ماساژ بود و با توجه به 0/001>P، این اختلاف از نظر آماری معنی‌دار بود. در گروه دارونما (ژل ECG) نیز میانگین درد بعد از ماساژ با دارونما کمتر از میانگین درد قبل از ماساژ با دارونما بود که با توجه به 0/001>P این اختلاف از نظر آماری معنی‌دار بود.

همچنین اختلاف درد عضلانی (حاصل تفریق میانه درد عضلانی بعد از ماساژ از قبل ماساژ در هر کدام از گروه‌های اسطخودوس، پیروکسیکام و دارونما) در گروه ماساژ با ژل اسطوخودوس بیشتر از گروه ماساژ با ژل دارونما و کمتر از گروه ژل پیروکسیکام است که با توجه به P=0/002، این تفاوت از نظر آماری معنی‌دار است (جدول شماره 1).

بحث

کوفتگی و درد عضلانی یکی از رایج‌ترین عوارض ورزشی است که در فعالیت‌های بدنی شدید و طولانی ایجاد می‌شود [3]. درد ناشی از ورزش در عضلات درواقع نتیجه تجمع اسیدها، یون‌ها، پروتئین‌ها و هورمون‌هاست [24]. همچنین به علت صدمات واردشده بر غشای سلولی فعالیت آن دچار اختلال شده و به ورود کلسیم از فضای خارج سلولی به فضای داخل سلولی منجر می‌شود.

این مسئله نیز به آزاد شدن پروتئازها 3 و آنزیم‌های مختلفی مانند فسفولیپاز A2 می‌انجامد. فسفولیپاز A2 باعث آزاد شدن آراشیدونیک اسید از فسفولیپیدهای غشای سلول شده و به این ترتیب موجب افزایش میانجی‌های التهابی مثل ترومبوکسان، پروستاگلاندین‌ها و لکوترین‌ها می‌شود. پروستاگلاندین‌های تولیدشده از مسیر سیکلواکسیژناز 2 با افزایش حساسیت تارهای عصبی آوران زوج‌های سه و پنج اعصاب مغزی به محرک‌های شیمیایی و مکانیکی، موجب افزایش احساس درد در عضلات می‌شوند [3].

نتایج مطالعه ما نشان داد در هر سه گروه موردمطالعه، ماساژ دادن باعث کاهش درد عضلانی در نمونه‌های پژوهش شده است که با نتایج پژوهش‌هایی که در این زمینه انجام شده هم‌خوانی دارد. از جمله می‌توان به تحقیقی اشاره کرد که با عنوان تأثیرات ماساژ روی شروع درد عضلانی تأخیری و عملکرد فیزیکی در ورزشکاران زن دانشگاهی انجام شد. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد از طریق ماساژ، درد عضلانی تأخیری کاهش یافته و باعث بهبود پرش عمودی در زنان ورزشکار دانشگاهی شده است [25].

در مطالعه‌ای که به بررسی تأثیر ماساژ بر کاهش درد و اضطراب در طول زایمان پرداخته بود، نتایج نشان داد ماساژ یک مداخله پرستاری مؤثر و ارزان است که می‌تواند باعث کاهش درد و اضطراب در طول زایمان شود و مداخله پرستاران در انجام دادن ماساژ می‌تواند بر تجربه زایمانی تأثیر مثبتی داشته باشد [26]. همچنین تحقیقی با عنوان تأثیر ماساژ قبل از پانسمان بر درد و اضطراب بیماران سوختگی انجام شد و نتایج نشان داد ماساژ قبل از پانسمان موجب کاهش درد و اضطراب بعد از پانسمان می‌شود [27].

مقایسه سه روش آروماتراپی، ماساژ و آروماتراپی ماساژ بر میزان درد عضلانی دختران ورزشکار شهر اصفهان نیز نشان داد که بین میزان درد عضلانی قبل و بعد از مداخله در گروه‌های ماساژ و آروماتراپی ماساژ تفاوت معناداری وجود داشته و در گروه آروماتراپی تفاوت معنی‌دار نبوده است [1]. در مطالعه دیگری نیز ماساژ باعث کاهش 30 درصدی درد عضلانی تأخیری شد و در کاهش تورم نیز مؤثر بود، اما بر عملکرد عضلانی اثر نداشت [28].

هنگام انجام دادن ماساژ، روی مویرگ‌ها و عروق خونی فشار وارد می‌شود و همین فشار باعث کمک به برگشت مواد و خون از عضلات به سمت قلب می‌شود و درنتیجه از توقف مواد زاید همراه با خون و لنف جلوگیری می‌شود. از طرف دیگر بر اثر فشاری که روی بافت‌ها وارد می‌شود به طور رفلکسی رگ‌ها اتساع پیدا می‌کنند و مقدار خونی که بین بافت‌ها مبادله می‌شود افزایش می‌یابد [29]. ماساژ باعث بهبود خاصیت ارتجاعی تارهای عضلانی نیز می‌شود و به انقباض عضله کمک می‌کند. همچنین باعث افزایش مقدار اکسیژن موجود در عضله و بهبود عملکرد جذب مواد غذایی در فیبرهای عضلانی می‌شود.

درمجموع ماساژ در به دست آوردن توان ازدست‌رفته عضلات خسته کمک مؤثری می‌کند و عضلات را به حالت استراحت برمی‌گرداند [30]. ماساژ با حذف مواد زاید در بافت‌ها موجب کاهش درد و ناراحتی در ناحیه ماساژ داده‌شده می‌شود. همچنین در صورتی که حرکات ماساژ به صورت ملایم شروع شود و به‌تدریج بر شدت حرکات آن اضافه شود، ممکن است حساسیت گیرنده‌های درد کاهش یابد و آستانه درد بالا رود. همچنین ماساژ با تحریک فیبرهای Aß می‌تواند باعث کاهش انتقال حس درد به نواحی بالاتر نخاع و مغز شود [27].

نتایج مطالعه ما نشان داد که اختلاف درد عضلانی قبل و بعد از ماساژ با سه ژل مورداستفاده از نظر آماری معنی‌دار است. بذرافکن در پژوهش خود که به بررسی تأثیر اسطوخودوس بر میزان درد عضلانی در ورزشکاران پرداخت نیز به این نتیجه رسید که اسطوخودوس تأثیر معنی‌داری بر کاهش درد عضلانی دختران هندبالیست دارد و در طول یک مسابقه می‌توان از روش‌های آروماتراپی و ماساژ برای کاهش درد استفاده کرد [31].

اثرات ضددردی عصاره اسطوخودوس به خاطر وجود لینالول در آن در مطالعات متعددی مورد ارزیابی و تأیید قرار گرفته است. حتی اثرات ضددردی لینالول در سطح نخاع نیز گزارش شده است [32]. اثربخشی رایحه اسطوخودوس برای کاهش اضطراب در دندان‌پزشکی [16] و بخش زایمان [33] نیز تأیید شده است. نتایج مطالعه‌ای نشان داد که عصاره روغنی و پلی فنولی اسطوخودوس دارای اثرات ضدالتهابی و ضددردی است [12]. همچنین در مطالعه به اثرات ضددردی اسانس گیاه اسطوخودوس بر درد ایجاد شده در اثر ورود سوزن همودیالیز پرداخته شد [34].

روغن اسطوخودوس در طب فشاری برای کاهش کمردرد، دارای اثربخشی معنی‌داری بوده است [35]. رایحه درمانی توسط عصاره روغنی گیاه اسطوخودوس موجب کاهش اضطراب و بی‌خوابی بیماران مبتلا به دمانس شده است [36]. نتایج مطالعات دیگر نیز نشان داد که این گیاه می‌تواند برای بالا بردن دقت، اثرات تنش زدا و اثرات ضددردی برای کارکنان بخش درمان و نیز برای بیماران مورد استفاده قرار گیرد [37].

لینالول و لینالیل استات موجود در اسطوخودوس توانایی تحریک سیستم پاراسمپاتیک را دارند؛ بنابراین این گیاه دارای اثرات آرام‌بخشی، ضددردی و ضدانقباضی است. لینالول به عنوان فعال‌ترین بخش گیاه، در سلول‌ها و بافت‌های غیر CNS نیز مشاهده شده است که نشان‌دهنده اثر اسپاسمولیتیک و آرام‌بخشی آن است. همچنین لینالیل استات دارای خواص نارکوتیک و لینالول دارای عملکرد سداتیو است. در مورد اثرات گیاه اسطوخودوس، کانال‌های پتاسیمی نقش کلیدی ایفا می‌کنند و احتمالاً آن‌ها در نتیجه تحریک گیرنده‌های موسکارینی M2، اوپیوئیدی یا دوپامینی D2 باز می‌شوند [38].

برخی از محققان بر این باورند که مهار سنتز NO بر اثر اسطوخودوس می‌تواند یکی از راه‌های اصلی اعمال اثرات ضددردی آن باشد [14]. با وجود این، برخی معتقدند لینالول که آنتاگونیست رقابتی گیرنده‌های NMDA است، با مهار فعالیت این گیرنده‌ها آثار ضددردی خود را اعمال می‌کند [39]. در مطالعه‌ای اثرات ضددردی لینالول توسط آتروپین، نالوکسان، گلیبن کلاماید و سولپیرید مهار شد؛ اما توسط داروهای پیرنزپین و SCH-23390 مهار نشد که می‌توان نتیجه گرفت این یافته‌ها با ویژگی‌های فارماکولوژیک گیاه، اثرات ضددردی کولینرژیک و اثر بلاک کانال‌های NMDA مطابقت دارد [38].

نتایج مطالعه‌ای نشان داد لینالیل استات که یکی از اصلی‌ترین اجزای اسطوخودوس به شمار می‌رود؛ سبب شل شدن عضلات صاف جداره عروق خرگوش شده است. همچنین مشخص شد این اثر از طریق دفسفریله کردن زنجیزه سبک میوزین و تولید NO ایجاد شده است [40]. با توجه به نقش اثبات‌شده کالمودولین در فرایند انقباض و شل شدن عضلات صاف تک‌واحدی و چندواحدی؛ می‌توان اثر اسطوخودوس و به طور دقیق‌تر لینالیل استات موجود در آن را موجب جداسازی کلسیم کالمودولین و شل شدن عضله دانست.

تحقیقات نشان داده‌اند مهار کالمودولین موجب کاهش تحمل در برابر اثرات ضددردی مرفین می‌شود و این احتمال را تقویت می‌کند که اسطوخودوس می‌تواند با اثرگذاری بر کالمودولین و کینازهای وابسته به آن تحمل به اثرات ضددردی مرفین و وابستگی به آن را کاهش دهد [20، 21].

نتیجه‌گیری

به طور خلاصه، در هر سه گروه موردمطالعه ارتباط معناداری بین ماساژ با کاهش درد در نمونه‌های پژوهش وجود داشت؛ بدین صورت که نمونه‌ها پس از انجام تمرین و ماساژ عضلات، احساس درد کمتری داشتند. همچنین نتایج نشان داد که ماساژ با ژل اسطوخودوس تأثیر بیشتری نسبت به ژل پیروکسیکام و ژل دارونما بر کاهش درد عصلانی ناشی از ورزش دارد.

مقاله اصلی را در اینجا بخوانید.