اثر آروماتراپی ماساژی معطر بر کاهش شدت درد پریود

خلاصه

مقدمه: پریود دردناک اولیه، یکی از شایع‌ترین مشکلات ژنیکولوژیک زنان است. درد به‌صورت متناوب از خفیف تا ناتوان کننده رخ می‌دهد. یکی از روشهای غیردارویی در درمان پریود دردناک اولیه، آروماتراپی مـی‌باشـد. مطالعـه حاضـر بـا هدف تأثیر آروماتراپی ماساژی با اسانس شمعدانی معطر بر شدت درد پریود دردناک اولیه انجام گرفت.

روش کار: در این مطالعه کارآزمایی‌بالینی دو سوکور که در سال ۱۳۹۶ انجام شد، ۹۰ نفر از دانشـجویان دانشـگاه علـوم-پزشکی نیشابور که مبتلا به پریود دردناک اولیه بودند، به‌طور تصادفی به سه گروه تخصیص یافتنـد. در گـروه آزمـون، ماسـاژ دورانی با استفاده از اسانس شمعدانی معطر ۵% و در گروه پلاسبو بـا اسـتفاده از روغـن بـادام شـیرین در ناحیـه سـمفیز پوبیس و به مدت ۱۵ دقیقه انجام شد. گروه آزمون و پلاسبو مداخلـه را در روز اول پریود و طـی دو سـیکل پریود متوالی دریافت نمودند.

در گروه کنترل مداخله‌ای انجام نمی‌شد و فقط شدت درد آنها در هر سیکل پریود ثبت می‌شد. ابزار گردآوری دادهها، فرم اطلاعات فردی و مقیاس دیداری درد بود. شدت درد قبـل از مداخلـه، بلافاصـله بعـد از انجـام مداخله و ۲۴ ساعت بعد از مداخله ثبت شد. تجزیه و تحلیل دادهها با استفاده از نرمافـزار آمـاری SPSS (نسـخه ۱۹) و آزمونهای آنالیز واریانس یک‌طرفه، آنالیز اندازههای تکراری و کای‌اسکوئر انجام شد. میزان p کمتـر از ۰۵/۰ معنـی‌دار در نظر گرفته شد.

یافته‌ها: شدت درد پریود دردناک در سیکل پریود قبل از شروع مطالعه در سه گـروه تفـاوت آمـاری معنـی‌داری نداشـت (۰۵/۰. (p› همچنین شدت درد پریود دردناک در اولین و دومین سیکل پریود قبل از انجام مداخله بین سه گـروه تفـاوت آماری معنی‌داری نداشت (۰۵/۰ (p›، اما شدت آن بلافاصله پس از انجام مداخله و ۲۴ سـاعت پـس از انجـام مداخلـه در اولین و دومین سیکل پریود تفاوت معنی‌داری داشت (۰۰۱/۰. (p< میزان کاهش شـدت درد در گـروه آروماتراپی ماساژی نسبت به گروه روغن بادام بیشتر بود (۰۰۱/۰. (p<

نتیجه‌گیری‌: آروماتراپی ماساژی با اسانس شمعدانی معطر مـی‌توانـد بـه‌عنـوان روش غیـردارویـی در کـاهش درد پریود دردناک اولیه مورد استفاده قرار گیرد.

مقدمه

پریود دردناک به معنی بروز درد در هنگام پریود است که معمولاً ماهیت کرامپی دارد و در بخش تحتانی شکم متمرکز می‌شود. پریود دردناک معمولاً به دو نوع اولیه و ثانویه تقسیم‌بندی می‌شود. پریود دردناک اولیه در ارتباط با سیکل‌های توأم با تخمک‌گذاری رخ می‌دهد و از انقباضات رحمی در غیاب بیماری قابل اثبات لگنی ناشی می‌شود (۱). پریود دردناک یکی از مشکلات ژنیکولوژیک شایع در زنان سنین باروری است.

در ایران شیوع پریود دردناک بین ۹/۸۹-۷۱% گزارش شده است. پریود دردناک اولیه معمولاً در دوره نوجوانی بعد از شروع و تثبیت سیکل‌های تخمک‌گذاری، آغاز می‌شود (۲). در مطالعه پولات و همکاران (۲۰۰۹) در کشور ترکیه که بر روی ۱۲۶۶ دانشجوی دختر صورت گرفت، میزان شیوع پریود دردناک اولیه ۸۸% بود (۳). علت پریود دردناک اولیه افزایش تولید پروستاگلاندین آندومتر است (۴).

عوامل متعددی می‌تواند بر شدت پریود دردناک اولیه مؤثر باشند. فعالیت بیش از حد و حرکات ورزشی و بدنی، تنش‌های روانی و اجتماعی، سرما، مصرف الکل و سیگار، رژیم غذایی پرچرب، چاقی و تاریخچه خانوادگی به عنوان عوامل تشدید کننده پریود دردناک شناخته شدهاند (۵). در مطالعه پیرکلانی و همکاران (۲۰۱۳)، زنان با درد شدید پریود، نمرات پایین‌تری را در طول پریود و اواخر فاز لوتئال در ارتباط با سطح رضایت مندی و کیفیت زندگی زناشویی کسب کردند (۶).

بر اساس تحقیقات انجام شده، پریود دردناک به تنهایی علت غیبت در مدرسه و از دست دادن ساعت‌های کاری مفید است؛ به‌طوری‌که به دلیل پریود دردناک در ایالت متحده آمریکا چیزی حدود ۶۰۰ میلیون ساعت کاری در هر سال هدر می‌رود (۷). درمان پریود دردناک شامل درمان دارویی و غیر دارویی است. معمول‌ترین درمان دارویی برای پریود دردناک، داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی است (۸).

این داروها اگرچه اثرات سریع دارند، ولی عوارضی را بر روی کبد، کلیه و دستگاه گوارش ایجاد می‌کنند. دومین خط درمان، قرص‌های ضد بارداری هستند که باعث عوارضی مانند تهوع، استفراغ و آدم می‌شوند، عوارضی که نمی‌توان آنها را نادیده گرفت (۹). در سالهای اخیر روشهای غیر دارویی، توجه بیماران و مراقبین بهداشتی را به خود جلب کرده است. اخیراًروش های غیر دارویی مانند ورزش، تغذیه، ماساژ، تحریک الکتریکی عصب از راه پوست ^۱، طب فشاری، طب سوزنی، یوگا و آروماتراپی برای کاهش شدت درد پریود دردناک اولیه استفاده می‌شود (۱۰). یکی از روشهای غیر دارویی در درمان پریود دردناک اولیه، آروماتراپی می‌باشد. آروماتراپی، تکنیک استفاده از روغن‌های فرار گیاهان، شامل اسانس‌ها، جهت سلامتی جسمی و روانی می‌باشد (۱۱).

آروماتراپی یکی از روشهای طب مکمل است و می‌تواند اثری همانند داروها بر مغز و سیستم عصبی ایجاد کند (۱۲). آروماتراپی از طریق استنشاقی، کمپرس پوستی، حمام (حمام پا یا پرینئال) و ماساژ اجرا می‌شود (۱۳). جهت انجام ماساژ از روغن‌های گیاهی استفاده می‌شود. این روغن‌ها به دو نوع معطر و غیر معطر تقسیم می‌شوند. در ماساژ درمانی صرف به منظور تسهیل ماساژ درمانی از روغن‌های غیر معطر مانند بادام شیرین استفاده می‌شود، اما در صورتی که از خواص دارویی روغن‌های معطر جهت انجام ماساژ درمانی استفاده شود، به آن ماساژ آروماتراپی گفته می‌شود (۱۴). آروماتراپی ماساژی به‌عنوان شایع‌ترین روش آروماتراپی با استفاده از اسانس‌های روغنی مختلف انجام می‌شود (۹).

مولکول‌های روغن به سرعت از طریق پوست جذب گردش خون می‌شوند و می‌توانند اثر درمانی خود را نشان دهند، با این حال به علت غلظت بالای روغن‌های استخراج شده از گیاهان، آن‌ها را در روغن‌های غیر معطر از قبیل بادام شیرین، روغن زیتون و روغن جوجوبا رقیق می‌کنند تا از اثر التهابی پوست جلوگیری شود (۱۵). یکی از اسانس‌های روغنی مورد استفاده در آروماتراپی، شمعدانی عطری می‌باشد. شمعدانی عطری گیاهی از خانواده Geraniaceae است (۱۶). بخش‌های مورد استفاده این گیاه جهت اسانس‌گیری، برگ و قسمت‌های هوایی گیاه است.

اسانس این گیاه شبیه به اسانس گل رز می‌باشد و حاوی ژرانیول، سیترونلول، تریپنئول و الکل‌ها می‌باشد (۱۷) که اثرات دارویی مانند ضد التهابی، ضد دردی، ضد اکسیدانی، ضد سرطانی و ضد میکروبی دارند (۱۸). گیرنده‌های محرک بویایی در بینی، بو را به ایمپالس‌های عصبی تبدیل می‌کند و به سیستم لیمبیک می‌فرستد. از آنجا که سیستم لیمبیک بر سیستم عصبی نیز تأثیر می‌گذارد، بوها می‌توانند باعث تحریک و آزادسازی نوروترانسمیترها و اندروفین در مغز شوند که باعث ایجاد حس خوب در فرد می‌شود (۱۹).

با توجه به شیوع بالای پریود دردناک و اثرات منفی آن بر زندگی فردی و اجتماعی زنان و همچنین عوارض غیر قابل اجتناب درمانهای دارویی از یک سو و عوارض ناچیز، اقتصادی بودن و پذیرش روش آروماتراپی از سوی زنان، مطالعه حاضر با هدف تأثیر آروماتراپی ماساژی با اسانس شمعدانی معطر بر شدت درد پریود دردناک اولیه انجام شد.

روش کار

این مطالعه کارآزمایی بالینی دو سوکور در سال ۱۳۹۶ بر روی دانشجویان مبتلا به پریود دردناک اولیه در شهر نیشابور انجام شد. حجم نمونه با توجه به دادههای مطالعات مشابه (۲) در مورد شدت درد پریود دردناک و با در نظر گرفتن ضریب اطمینان ۹۵% و توان آزمون ۸۰%، حدود ۲۵ نفر برای هر گروه به‌دست آمد که با در نظر گرفتن احتمال ریزش ۱۵ درصدی نمونه‌ها، تعداد ۳۰ نفر برای هر گروه و در مجموع ۹۰ نفر در نظر گرفته شد. نمونه‌گیری به روش تخصیص تصادفی و به‌وسیله قرعه‌کشی (پاکت) انجام شد؛ به این صورت که با توجه به حجم نمونه‌ها، ۹۰ پاکت درون یک جعبه قرار داده شد.

درون هر کدام از این پاکت‌ها یک کارت وجود داشت که بر روی آن نوشته شده بود که فرد جزء کدام گروه است. درب پاکت‌ها بسته بود و پژوهشگر تا قبل از انتخاب کارت توسط فرد نمی‌توانست پیش‌گویی نماید که وی در کدام گروه قرار دارد. واحدهای پژوهش، دانشجویان دختر دانشگاه علوم پزشکی نیشابور بودند که پریود دردناک اولیه داشته و در سال تحصیلی ۹۶-۱۳۹۵ مشغول به تحصیل بودند و با لحاظ معیارهای ورود مورد بررسی قرار گرفتند.

معیارهای ورود به مطالعه شامل: سن بین ۳۵-۱۸ سال، مجرد بودن، منظم بودن سیکل‌های پریود با فواصل ۳۵-۲۱ روز، داشتن پریود دردناک با نمره بالاتر از ۵ بر اساس مقیاس دیداری درد، عدم سابقه ابتلاء به بیماری‌های مزمن، بیماری‌های التهابی لگن و مشکلات رحمی تشخیص داده شده، عدم مصرف داروهای هورمونی و قرصهای ضدبارداری خوراکی طی سه ماه قبل از مطالعه و ساکن خوابگاه بود. معیارهای خروج از مطالعه شامل: عدم تمایل به ادامه شرکت در مطالعه، خونریزی غیر طبیعی و استفاده از مسکن‌ها و آلرژی نسبت به اسانس‌های روغنی بود. در مورد نحوه کورسازی در این مطالعه لازم به ذکر است که واحدهای پژوهش و همچنین کمک پژوهشگری که شدت درد را می‌سنجید، از ماهیت گروهها بی‌اطلاع بودند.

 ابزار گردآوری دادهها مشتمل بر پرسشنامه مشخصات فردی، پرسشنامه ثبت اطلاعات سیکل‌های پریود و مقیاس دیداری درد بود. پرسشنامه مشخصات فردی مشتمل بر سنجش متغیرهایی مانند سن، قد، وزن، شاخص توده بدنی، رشته تحصیلی، ترم تحصیلی، مقطع تحصیلی و وضعیت اجتماعی- اقتصادی بود. پرسش‌نامه ثبت اطلاعات سیکل‌های پریود مشتمل بر سؤالاتی از جمله: سابقه خانوادگی پریود دردناک، تعداد دفعات پریود دردناک در سال، طول مدت پریود دردناک، میزان غیبت کلاسی به علت پریود دردناک، وضعیت روحی- روانی، منظم بودن سیکل‌های پریود، سن شروع پریود، شدت پریود دردناک، زمان شروع درد پریود، فاصله بین دو پریود، مدت خونریزی در هر پریود و مدت درد پریود بود.

مقیاس دیداری درد، ابزاری استاندارد جهت سنجش درد می‌باشد و از عدد صفر (عدم وجود درد) تا عدد ۱۰ (بدترین درد) درجه‌بندی شده است. این ابزار، یک مقیاس روا و پایا می‌باشد که به طور گسترده در سراسر جهان مورد استفاده قرار گرفته است و به جهت سادگی و سهولت کاربرد، از جایگاه ویژه و خاصی در بررسی درد برخوردار است (۲۰).

پژوهشگر، دانشجویان واجد شرایط را به شرکت در مطالعه دعوت نمود و پس از اخذ رضایت‌نامه کتبی از آنان، پرسشنامه‌های مربوط به مطالعه را جهت تکمیل در اختیار آنان قرار داد. با نصب اطلاعیه در خوابگاه و سخنرانی در جمع دانشجویان، ۱۵۳ نفر از افراد مبتلا به پریود دردناک اولیه شناسایی شدند و افرادی که حائز معیارهای ورود بودند، به صورت تصادفی به سه گروه ۳۰ نفره آزمون، پلاسبو و کنترل تخصیص یافتند.

در گروه آزمون از اسانس شمعدانی ۵% استفاده شد؛ به این ترتیب که ۴ میلی‌لیتر اسانس شمعدانی معطر در ۲۰ میلی‌لیتر روغن بادام شیرین به عنوان روغن پایه رقیق شد. روش انجام مداخله در گروه آزمون به این صورت بود که ماساژ آروماتراپی با اسانس شمعدانی توسط پژوهشگر در قسمت بالای سمفیز پوبیس در حالی که آزمودنی در وضعیت طاق باز قرار گرفته بود، به صورت دورانی از نقطه مرکز به اندازه کف دست به مدت ۱۵ دقیقه انجام می‌شد. در گروه پلاسبو، همین تکنیک با استفاده از ۲۰ میلی‌لیتر روغن بادام شیرین انجام شد و در گروه کنترل هیچ ماساژی انجام نشد. شدت درد قبل از مداخله، بلافاصله بعد از انجام مداخله و ۲۴ ساعت بعد از مداخله سنجیده و ثبت شد.

مداخله در هر سه گروه طی سه سیکل در روز اول پریود انجام شد. در طی سیکل صفر، هر سه گروه فقط شدت درد خود را گزارش می‌کردند و مداخله‌ای بر روی واحدهای پژوهش انجام نمی‌شد. در گروه کنترل نیز شدت درد واحدهای پژوهش در طی سه سیکل همزمان با شروع پریود در روز اول پریود ثبت شد.

تجزیه و تحلیل دادهها با استفاده از نرمافزار آماری SPSS (نسخه ۱۹) انجام شد. از روشهای آمار توصیفی آزمونهای آنالیز واریانس و برای مقایسه گروهها در طول زمان از آنالیز اندازههای تکراری، آزمون کای اسکوئر کروسکال والیس استفاده شد. مقدار p کمتر از ۰۵/۰ معنی‌دار در نظر گرفته شد.

این مطالعه در مرکز ثبت کارآزمایی بالینی ایران با کد (2017013132329N1) به ثبت رسیده است و مورد تأیید کمیته اخلاق دانشگاه علوم پزشکی گناباد با مجوز شماره IR.GMU.REC.1395.55 قرار گرفته است. برخی ملاحظات اخلاقی از جمله اخذ رضایت کتبی و آگاهانه از واحدهای پژوهش، محرمانه نگه داشتن اطلاعات شخصی آنها، داشتن حق خروج از مطالعه برای واحدهای پژوهش و حفظ حق مالکیت معنوی در منابع چاپی و الکترونیکی مورد استفاده در مراحل انجام و نگارش این مطالعه رعایت شده است.

یافته‌ها

در این مطالعه ۹۰ دانشجوی واجد شرایط وارد مطالعه شدند و هیچ مورد خروج از مطالعه وجود نداشت، بنابراین تجزیه و تحلیل نهایی بر روی ۹۰ نفر از واحدهای پژوهش انجام گرفت.

مقایسه متغیرهای جمعیت شناختی و اطلاعات پریود افراد در جدول ۱ نشان داده شده است.

بر اساس نتایج آزمون آنالیز واریانس یک‌طرفه، سه گروه مورد مطالعه از نظر شاخص توده بدنی (۰۵۳/۰ (p=‌، وضعیت اجتماعی  ‌(۶۹۳/۰ (p=‌، سابقه پریود دردناک ‌(۲۳۰/۰ (p= و تعداد پریود دردناک در سال   ‌(۲۸/۰ (p=‌ همسان بودند و تفاوت آماری معنی‌داری نداشتند. بر اساس نتایج آزمون کای اسکوئر، ارتباط آماری معنی‌داری بین سه گروه از نظر رشته تحصیلی وجود داشت (۰۰۱/۰ (p< و سه گروه از نظر رشته تحصیلی با یکدیگر تفاوت معناداری داشتند.

بر اساس نتایج آزمون رگرسیون، تأثیر رشته تحصیلی بر شدت درد پریود دردناک اثر معنی‌داری نداشت (۳۷/۰. (p= بر اساس نتایج آزمون کای اسکوئر نیز ارتباط آماری معنی‌داری بین سه گروه از نظر وضعیت اجتماعی وجود نداشت (۶۹۳/۰. (p= بر اساس نتایج آزمون آنالیز واریانس یک‌طرفه در بررسی مقایسه میانگین سن واحدهای پژوهش، متوسط سن واحدهای پژوهش در گروه آزمون ۹۰/۱±۶۳/۲۱، در گروه پلاسبو ۱۸/۱±۹۳/۲۲ و در گروه کنترل ۳۸/۱±۲۶/۲۱ سال بود که سه گروه از نظر سنی همگن نبودند و تفاوت آماری معنی‌داری داشتند (۰۱۴/۰. (p=

بر اساس نتایج آزمون رگرسیون، سن بر شدت درد پریود دردناک تأثیر معنی‌داری نداشت (۲۱/۰. (p= بر اساس نتایج آزمونهای آماری، متوسط طول پریود دردناک واحدهای پژوهش در گروه آزمون ۲۶/۲۱±۶۰/۴۹، در گروه پلاسبو ۵۲/۲۱±۶۰/۳۲ و در گروه کنترل ۵۴/۱۵±۹۷/۲۴ ساعت بود که بر اساس نتایج آزمون آنالیز واریانس یک‌طرفه، سه گروه از نظر طول پریود دردناک متفاوت بودند (۰۰۱/۰. (p< بر اساس نتایج آزمون کای اسکوئر در بررسی توزیع فراوانی زمان شروع درد پریود واحدهای پژوهش، سه گروه از نظر شروع زمان درد پریود متفاوت بودند (۰۰۱/۰ (p< و این تفاوت مربوط به گروه آزمون بود که ۹۰% افراد در گروه آزمون، شروع دردشان چند ساعت بعد از شروع پریود بود.

شدت درد پریود دردناک واحدهای پژوهش در سیکل صفر در گروه آزمون ۵۴/۱±۴۳/۶، در گروه پلاسبو ۸۱/۱±۷۶/۶ و در گروه کنترل ۷۸/۰±۹۳/۵ بود که بر اساس نتایج آزمون آنالیز واریانس یک‌طرفه، سه گروه از نظر شدت درد تفاوت آماری معناداری نداشتند (۰۸۷/۰. (p= در گروه آزمون در سیکل یک، شدت درد بلافاصله بعد از مداخله و ۲۴ ساعت بعد از مداخله پریود دردناک به‌طور معنی‌داری کاهش یافته بود (۰۰۱/۰. (p<

بر اساس نتایج پژوهش، در سیکل دو بلافاصله بعد از مداخله و ۲۴ ساعت بعد از مداخله، شدت درد در گروه آزمون کاهش پیدا کرده بود (۰۰۱/۰. (p< در گروه پلاسبو، شدت درد در سیکل یک و دو بلافاصله بعد از مداخله تفاوت آماری معنی‌داری نداشت، اما سنجش شدت درد ۲۴ ساعت بعد از مداخله در سیکل یک و دو کاهش شدت درد را نشان داد (۰۰۱/۰. (p< بر اساس نتایج مطالعه در گروه کنترل، شدت درد در سیکل یک بلافاصله بعد از مداخله تفاوت آماری معنی‌داری نداشت (۰۳۵/۰. (p=

با بررسی سیکل دو بلافاصله بعد از مداخله نیز تفاوت معنی‌داری مشاهده نشد (۰۲۹/۰. (p= بر اساس نتایج مطالعه، میزان درد در هر سه گروه ۲۴ ساعت بعد از مداخله کاهش معنی‌داری داشت (۰۰۱/۰ (p<، یعنی در هر سه گروه درد در ۲۴ ساعت بعد از مداخله نسبت به قبل و بلافاصله بعد از مداخله کاهش داشت که این یک یافته منطقی است (جدول ۲).

بر اساس نتایج آزمون آنالیز واریانس یک‌طرفه، سه گروه از نظر میزان درد در سیکل یک قبل از مداخله تفاوت معناداری نداشتند (۱۱۲ /۰. (p= بر اساس نتایج آزمونهای آماری، سه گروه از نظر میزان درد در سیکل یک بلافاصله بعد از مداخله با یکدیگر تفاوت معناداری داشتند (۰۳۵/۰. (p= تفاوت در میزان درد در سیکل یک بلافاصله بعد از مداخله مربوط به گروه آزمون بود، یعنی در گروه آزمون به طور معنی‌داری نسبت به دو گروه دیگر شدت درد کمتر شده بود.

بر اساس آزمون آنالیز واریانس یک‌طرفه، سه گروه از نظر میزان درد در سیکل دو قبل از مداخله تفاوت معناداری نداشتند (۰۶۲/۰. (p= نتایج آزمونها نشان داد که در سیکل دو بلافاصله بعد از مداخله شدت درد در گروه آزمون و گروه پلاسبو نسبت به گروه کنترل کمتر شده بود.

بحث

نتایج کلی مطالعه حاضر نشان داد که آروماتراپی ماساژی با اسانس شمعدانی در ناحیه سمفیز پوبیس، باعث کاهش معنی‌دار شدت درد پریود دردناک می‌شود. در مطالعه حاضر میانگین درد در گروه آروماتراپی ماساژی با اسانس شمعدانی معطر و بادام شیرین بلافاصله بعد از مداخله و ۲۴ ساعت بعد از مداخله کاهش آماری معناداری داشت که این کاهش درد در گروه آروماتراپی با اسانس شمعدانی بیشتر بود، یعنی هم ماساژ و هم ماساژ آروماتراپی هر دو مؤثر بودند، اما آروماتراپی ماساژی اثر بیشتری داشت.

در مطالعه هور و همکاران (۲۰۱۲) آروماتراپی ماساژی با اسانس‌های ترکیبی از رایحه‌های مریم گلی، شمعدانی معطر، دارچین، مرزنگوش و زنجبیل در پایه‌ای از روغن بادام شیرین به‌طور قابل توجهی درد پریود را کاهش داد. گروه آروماتراپی ماساژی در مقایسه با گروه کنترل که استامینوفن خوراکی دریافت کرده بودند، کاهش درد بیشتری را نشان دادند و هم‌چنین دردهای بعد از ماساژ از شدت کمتری برخوردار بود.

استفاده از آروماتراپی ماساژی با اسانس‌های ترکیبی شامل شمعدانی معطر باعث کاهش شدت درد شده بود (۲۱). مطالعه کیم و همکاران (۲۰۱۱) نیز نشان داد که آروماتراپی اثرات مثبتی بر کاهش شدت درد و اضطراب در طول پریود در افراد دارد؛ به‌طوری‌که افراد تحت درمان با ترکیبی از اسانس‌های شمعدانی، گل سرخ، مریم گلی و زنجبیل قرار گرفته بودند، تغییری در شدت درد داشتند.

در حالی‌که افرادی که تحت آروماتراپی قرار نگرفتند و تنها ماساژ را دریافت کرده بودند، شدت درد آنها تغییری پیدا نکرده بود و میانگین شدت درد در گروه آروماتراپی ماساژی به‌طور معنی‌داری از گروه ماساژ کمتر بود و از سویی شدت اضطراب نیز در گروه آروماتراپی ماساژی کمتر از گروه دریافت کننده ماساژ بدون رایحه و گروه کنترل بود (۲۲). مطالعه حاضر نیز از نظر هم‌افزایی اثر ماساژ و رایحه با تحقیقات فوق هم‌سو می‌باشد.

بنابراین ماساژ درمانی به تنهایی اثر تسکین دهندگی بر درد دارد. در مطالعه هور و همکاران (۲۰۰۸) که به منظور بررسی تأثیر آروماتراپی ماساژی بر نشانه‌های دوران یائسگی زنان انجام شد، آروماتراپی ماساژی با روغن اسطوخودوس، شمعدانی عطری، گل سرخ، یاسمن و گل مغربی رقیق شده در روغن بادام رقیق در ناحیه شکم، پشت و بازو پس از ۸ هفته باعث کاهش معنی‌دار شدت علائم یائسگی شد (۲۳).

در مطالعه گرین‌وی (۲۰۰۳) که از روغن شمعدانی معطر به صورت موضعی برای دردهای عصبی بعد از عفونت هرپسی استفاده شده بود، درمان با روغن شمعدانی معطر باعث کاهش قابل توجهی در دردهای خودبه‌خودی و ارجاعی شد. در مطالعه مذکور تا ۱۲ ساعت بعد از استفاده از آروماتراپی، کاهش درد مشاهده شد (۲۴). ساری و همکاران (۲۰۱۳) در بررسی سالمندان ساکن در خانه‌های سالمندان دریافتند که استفاده از آروماتراپی با اسانس شمعدانی می‌تواند درد آنها را کاهش و از این طریق بر کیفیت زندگی آنان تأثیر مثبت داشته باشد (۲۵).

هم‌چنین در مطالعه سیروسفرد و همکاران (۲۰۱۴) آروماتراپی با اسانس شمعدانی معطر اثرات مثبتی بر کاهش شدت درد کودکان بعد از عمل جراحی داشت. گروه مداخله در کنار درمانهای معمول کنترل درد، آروماتراپی استنشاقی با روغن شمعدانی معطر ۵۰% را دریافت کرده بودند و گروه کنترل، روغن بادام شیرین را دریافت کرده بودند. ۳۰ دقیقه بعد از هر مرحله، شدت درد در کودکان سنجیده شد و نشان داد که پس از شروع آروماتراپی و با گذشت زمان تا ۱۲ ساعت بعد از استفاده از آروماتراپی، نمره شدت درد در گروه شمعدانی نسبت به گروه پلاسبو کاهش بیشتری نشان داد (۲۶).

در توجیه کاهش شدت درد پریود بر اساس پژوهش‌های انجام شده می‌توان گفت لینالول موجود در شمعدانی عطری، موجب مهار آزاد شدن استیل کولین و تغییر عملکرد یونی در محل اتصال عصبی عضلانی میشود. به علاوه لینالول استات دارای عملکرد ضد اضطراب، آرامبخشی و تسکینی است و به عنوان یک سداتیو عمل می‌کند (۲۷). لازم به ذکر است که در مطالعات ذکر شده، تأثیر مخلوطی از ماساژ رایحه گیاهان معطر بر شدت درد پریود استفاده شد، در صورتی که در مطالعه حاضر، فقط تأثیر اسانس شمعدانی معطر بر روی شدت درد پریود دردناک اولیه بررسی شد که از نقاط قوت این مطالعه است.

از دیگر نقاط قوت مطالعه حاضر، ارزیابی اثر آروماتراپی ماساژی با اسانس شمعدانی به مدت دو سیکل بود. این رویکرد باعث دقت بیشتر نتایج شده و قدرت تعمیم دهی نتایج را افزایش می‌دهد. از جمله محدودیت‌های مطالعه حاضر می‌توان به مصرف مواد غذایی متفاوت اشاره کرد که می‌توانست شدت پریود دردناک را تحت تأثیر قرار دهد. اگرچه طی پژوهش سعی شد این موضوع کنترل شود، اما عدم کنترل کامل آن از جمله محدودیت‌های مطالعه به‌شمار می‌رود.

نتیجه‌گیری

آروماتراپی ماساژی با اسانس شمعدانی معطر باعث کاهش شدت درد پریود دردناک اولیه می‌شود. از آنجایی که کاهش درد بدون استفاده از داروها یک هدف مهم مراقبتی محسوب می‌شود و می‌تواند عوارض مرتبط با اقدامات دارویی را کاهش دهد، با توجه به شیوع بالای پریود دردناک و تمایل بیشتر افراد به استفاده از مواد گیاهی و هم‌چنین ایمن و ارزان بودن، توصیه می‌شود که رایحه-درمانی ماساژی با اسانس شمعدانی جهت تخفیف دردهای پریود در افراد مبتلا به پریود دردناک اولیه به‌کار رود.

مقاله اصلی را در اینجا بخوانید.