بررسی تأثیرات شگرف رشدی، اجتماعی و درمانی لمس در طول عمر ما
مقدمه
لمس یکی از اساسی‌ترین حالت‌های تعامل ما با جهان اطرافمان است. تحقیقات در پنج سال گذشته به طور مداوم اثرات عمیق و دامنه‌دار لمس بر روی رشد، سلامتی، روابط، و بهزیستی انسانی را نشان می‌دهند.
این مقاله یک دیدگاه به‌روز از شواهد علمی در مورد قدرت لمس ارائه می‌دهد و نقش در حال ظهور آن را در روانشناسی، علوم اعصاب، و پزشکی بررسی می‌کند.
زیست‌شناسی لمس
لمس‌های ملایم و تغذیه‌کننده از طریق اعصاب کند-هدایت‌کننده، بدون پوشش میلین C-tactile انتقال داده می‌شوند. به طور خاص، پوست حاوی الیاف عصبی ویژه‌ای به نام C-tactile afferents است که به لمس‌های آهسته و ملایم واکنش نشان می‌دهند.
این اعصاب به عنوان بدون پوشش میلین شناخته می‌شوند، به این معنی که آن‌ها لایه چربی عایقی ندارند که امکان انتقال سریع سیگنال‌ها را فراهم کند. در نتیجه، C-tactile afferents سیگنال‌های لمس را بسیار کند انتقال می‌دهند.
سیگنال‌های آن‌ها از پوست به قشر جزیره‌ای، ناحیه‌ای از مغز که در پردازش احساسات، خودآگاهی، و شناخت اجتماعی دخیل است (Walker & McGlone, 2018)، صعود می‌کنند.
بنابراین، این اعصاب C-tactile مسیری را فراهم می‌کنند که از طریق آن لمس ملایم و احساسی می‌تواند نواحی پردازش احساسی و اجتماعی مغز را فعال کند.
لمس در رشد اولیه را شکل می‌دهد
مطالعات نقش حیاتی لمس محبت‌آمیز و پرورشی را در رشد و بلوغ اولیه برجسته می‌دانند (Feldman et al., 2019). لمس مهربانانه و مراقبتی نه تنها برای نوزادان و کودکان لذت‌بخش است بلکه عملکردهای حیاتی برای رشد را انجام می‌دهند.
به طور خاص، زمانی که نوزادان یک لمس گرم و نوازشی را از مراقبین دریافت می‌کنند، اعصاب خاصی را فعال می‌کند که بدن و مغز را آرام می‌کند و تنظیم بهتر احساسات را ممکن می‌سازد.
ماساژ درمانی همچنین به نوزادان نارس در بخش مراقبت‌های ویژه نوزادان (NICU) کمک می‌کند تا با بهبود افزایش وزن، خواب و کاهش استرس، رشد فیزیولوژیک کنند (Diego et al., 2018).
واحد مراقبت‌های ویژه نوزادان (NICU) یک بخش بیمارستانی تخصصی است که مراقبت‌های شدید برای نوزادان نارس که وزن تولد پایین دارند یا دچار عوارض پزشکی دیگری هستند را ارائه می‌دهد.
در دوران نوزادی، لمس پرورشی مانند تکان دادن و نوازش از سوی مراقبین یک کانال کلیدی برای ارتباط غیرکلامی احساسی فراهم می‌کند (Jean et al., 2021). این امر ایجاد احساس امنیت و پیوستگی را در نوزادان تسهیل می‌کند.
در دوران کودکی، لمس دوستانه مهارت‌های توجه و پردازش احساسی را افزایش می‌دهد. بغل کردن و دست گرفتن نواحی مغزی برای شناخت اجتماعی را در کودکان ۷ تا ۱۰ ساله را فعال می‌کند (Suvilehto et al., 2021). لمس اجتماعی مثبت همچنین بازیابی حافظه اپیزودیک در کودکان مدرسه‌ای را بهبود می‌بخشد.
حافظه اپیزودیک به حافظه رویدادهای خودزندگینامه‌ای اشاره دارد که می‌توانند به صورت صریح بیان شوند. این شامل به خاطر آوردن تجربیات شخصی خاصی است که جزئیاتی مانند زمان، مکان، احساسات و دانش زمینه‌ای دیگر را در بر می‌گیرد. (Merrick et al., 2019).
به طور خلاصه، مطالعات اخیر به طور مداوم نشان می‌دهند که لمس محبت‌آمیز و پرورشی مزایای توسعه‌ای حیاتی را در طول دوران نوزادی و کودکی فراهم می‌کند. تماس فیزیکی مراقبتی به آرام کردن نوزادان، کاهش استرس، فعال کردن سیستم‌های اجتماعی مغز و تسهیل رشد و یادگیری کمک می‌کند و بر نقش حیاتی لمس در رشد اولیه انسان تأکید می‌کند.
چگونه لمس ارتباطات اجتماعی در بزرگسالان را تقویت می‌کند
لمس محبت‌آمیز بین فردی، اهمیت اجتماعی شگرفی دارد و امکان برقراری ارتباط انسانی در مراحل مختلف زندگی را فراهم می‌کند.
در روابط عاشقانه بزرگسالان، کیفیت تماس فیزیکی پیش‌بینی‌کننده رضایتمندی از رابطه و طول عمر آن است. لمس توسط شریک زندگی الگوهای منحصر به فردی از فعال‌سازی مغز را در مقایسه با لمس توسط یک غریبه ایجاد می‌کند (Debrot et al., 2019). این مکانیسم‌های عصبی را نشان می‌دهد که برای رمزگذاری لمس عاطفی معنادار اجتماعی تخصصی شده‌اند.
در بزرگسالی، لمس محبت‌آمیز و ایمن به رضایتمندی از رابطه، احساس خوب بودن و کاهش اضطراب کمک می‌کند (Walker & McGlone, 2020).
در بین زوج‌ها، این لمس از طریق آزادسازی اکسیتوسین به تقویت پیوند زوجین کمک می‌کند. همچنین امپاتی را عمیق‌تر می‌کند که با لمس یک شریک، پاسخ عصبی شریک دیگر به تهدید را کاهش می‌دهد (Jakubiak & Feeney, 2021). خارج از صمیمیت جنسی، اقدامات ساده مانند بغل کردن دوستان، دست گرفتن و ماساژ مزایای خلق و خویی را به همراه دارند.
در طول مراحل رشد، انسان‌ها از لمس محبت‌آمیز به عنوان یک وسیله اصلی برای تقویت ارتباطات اجتماعی، تعلق و صمیمیت استفاده می‌کنند. از دوران نوزادی تا بزرگسالی، لمس محبت‌آمیز بین فردی اعتماد، امنیت، پیوستگی و نزدیکی عاطفی را از طریق مسیرهای خاص زمینه‌ای در مغز اجتماعی انسان ممکن می‌سازد.
تسکین درد از طریق لمس
تحقیقات طی پنج سال گذشته به وضوح خواص تسکین‌دهنده درد یا ضد درد درمان لمسی یا ماساژ را نشان می‌دهد. ماساژ درمانی به طور قابل توجهی احساس درد، اضطراب و افسردگی در گروه‌های متنوع بیماران، از کسانی که دچار درد عضلانی روماتیسمی هستند تا بیماران سرطانی را کاهش می‌دهد.
در یک مطالعه در سال 2021 در بیماران مبتلا به فیبرومیالژیا، ماساژ درمانی کاهش فوری در درد، اضطراب و افسردگی را ایجاد کرد (Rodriguez-Raecke et al., 2021). مزایای تسکین درد ماساژ و لمس از هر دو مکانیزم فیزیولوژیک و روانشناختی ناشی می‌شوند.
در سطح فیزیولوژیک، ماساژ گیرنده‌هایی را فعال می‌کند که بر سیستم تعدیل درد تأثیر می‌گذارند و انتقال سیگنال‌های درد به مغز را محدود می‌کنند. تحریک لمسی همچنین باعث آزادسازی اندورفین‌ها، پپتیدهای بدن که دارای خواص ضد درد هستند، می‌شود (Nagel et al., 2019). ماساژ پشت نیز به طور قابل توجهی درد و ناراحتی زنان را در طول زایمان کاهش می‌دهد (Janssen et al., 2018).
از نظر روانشناختی، آرامش و راحتی لمس ملایم و مراقبتی، یک حواس‌پرتی از درد را فراهم و احساس امنیت را پشتیبانی می‌کند.
فراتر از تسکین مستقیم درد، لمس بین فردی همچنین واکنش تهاجمی بدن را برای کاهش التهاب ایجاد کننده درد محدود می‌کند. لمس گرم و نوازشی از یک منبع مورد اعتماد مانند شریک زندگی یا پرستار، واکنش‌های قلبی‌عروقی و هورمونی به استرس حاد را سرکوب می‌کند (Consedine et al., 2022).
به طورخلاصه تحقیقات برای نشان دادن مزایای درمان لمسی برای تسکین پایدار درد ادامه دارد. هم احساسات فیزیولوژیک و هم آرامش عاطفی لمس مراقبتی، اثرات ضد درد فوری را به وجود می‌آورند. یکپارچه‌سازی شیوه‌های لمس در مدل‌های مراقبت محور بیمار، یک مسیر امیدوارکننده برای پشتیبانی از مدیریت درد، کاهش وابستگی به دارو و بهبود بهبودی است.
بهره‌برداری از قدرت لمس در درمان
تحقیقات پتانسیل درمانی امیدوارکننده‌ای را در استفاده از لمس مراقبتی به منظور درمان اختلالات ناشی از محرومیت اولیه یا انفصال را نشان می‌دهند.
ماساژ درمانی به طور مشابه می‌تواند به کودکانی که به فرزندخواندگی پذیرفته شده‌اند کمک کند تا خواب بهتری داشته باشند، استرس کمتری را تجربه کنند و با وجود تجربیات اولیه خود در یک موسسه، احساس راحتی بیشتری در خود داشته باشند. (Bick et al., 2021).
در میان بزرگسالان، درمان لمس احساسی که از تکنیک‌های براشینگ و نوازش ملایم استفاده می‌کند، علائم اختلالات ادراک بدنی در اسکیزوفرنی را تسکین می‌دهد (Aukland et al., 2022).
لمس آهسته نیز آگاهی خود پذیرفته شده در افرادی که از آنورکسیا نروزا بهبود می‌یابند را افزایش می‌دهد (Crucianelli et al., 2018). آنورکسیا نروزا یک اختلال خوردن است که با وزن پایین غیرعادی بدن، ترس شدید از افزایش وزن و ادراک تحریف شده از وزن تعریف می‌شود.
تمام این مکانیزم‌های درمانی شامل تحریک مسیرهای کم‌توسعه‌یافته برای ایمنی اجتماعی و تنظیم احساسات از طریق ورودی لمسی مراقبتی هستند (Hartmann et al., 2021).
با این حال، استفاده از لمس در درمان نیاز به احتیاط‌های دقیق در مورد اخلاق و نظارت دارد. مسائل رضایت، تاریخچه آسیب‌دیدگی، حریم خصوصی و آموزش درمانگر باید بررسی شوند تا استانداردهای درمان را حفظ و از آسیب جلوگیری کنند.
با مد نظر قرار دادن احتیاط‌های مناسب، رویکردهای لمس احساسی نظارت‌شده نشان دهنده امید برای پشتیبانی از بهبودی آسیب‌دیدگی و تسکین درد جسمانی ناشی از انزوای اجتماعی پیشین یا محرومیت از لمس است.
با این حال، تحقیقات بیشتری هنوز در مورد کاربردهای مناسب، دستورالعمل‌ها و مکانیزم‌ها نیاز است. با این وجود، استفاده از قدرت شفابخش لمس مراقبتی به شیوه‌ای مسئولانه، یک حوزه جذاب برای پیشبرد درمان‌های پشتیبانی شده با شواهد علمی باقی می‌ماند.
نتیجه‌گیری
به طور خلاصه، تحقیقات اخیر همچنان به نشان دادن اهمیت حیاتی لمس بین فردی برای شکوفایی انسانی در طول عمر ادامه داده‌اند.
در حالی که سؤالات مهمی در مورد مکانیزم‌های نوروبیولوژیکی، اخلاق درمانی و فناوری‌های نوظهور باقی مانده‌اند، پنج سال گذشته روش‌های متعددی را کشف کرده‌اند که چگونه لمس مراقبتی و حمایتی، رشد، یادگیری، سلامتی و پیوندهای اجتماعی را از نوزادی تا بزرگسالی تسهیل می‌کند.
با پیشرفت فناوری و گسترش درمان‌های لمسی، حفظ ارزش‌های انسانی در مورد کرامت، اختیار و عدالت از اهمیت برجسته‌ای برخوردار خواهد بود. با تلفیق بینش‌های علمی با مراقبت انسان‌گرا، قدرت لمس می‌تواند به شیوه‌ای اخلاقی به کار گرفته شود تا پتانسیل انسانی را ارتقا دهد.